Bosnië en Herzegovina

Swipe

Onder gezag van Oostenrijk-Hongarije

De Habsburgers verwachtten in militaire paradepas Bosnië binnen te kunnen marcheren, maar de keizerlijke strijdkrachten – in meerderheid Kroatische en Servische soldaten en officieren – hadden drie maanden nodig om de onverwachte weerstand van de Bosnische moslims en een deel van de Servisch-orthodoxe bevolking te breken. Officieel bleef Bosnië overigens tot 1908 onderdeel van het Osmaanse Rijk, de dubbelmonarchie nam alleen het bestuur over. De sandžaks werden nu Kreise genoemd, onderverdeeld in Bezirke.

Benjamin Kállay, die vanuit Wenen voor Bosnië-Herzegovina verantwoordelijk was, voerde een beleid dat erop gericht was nationalisme onder de verschillende bevolkingsgroepen zoveel mogelijk tegen te gaan. Om dat te bereiken probeerde hij een ‘inter-etnisch’ Bosnisch natiegevoel aan te wakkeren. Hij was vooral bang voor radicalisering van de Bosnische Serven, wier natiegenoten immers een onafhankelijke staat hadden. De Kroaten waren minder gevaarlijk, omdat zij in het katholieke Oostenrijk-Hongarije redelijk tevreden waren.

De Bosnische moslims hadden voordien nooit een sterk ontwikkeld natiebesef gehad, zij identificeerden zich vooral met hun geloof en zagen zich als islamitische Serven of islamitische Kroaten. Kállay probeerde te voorkomen dat ze zich bij de Servische nationalisten zouden aansluiten. Bovendien wilde hij ze van Istanbul losweken, door lokale religieuze instituties in het leven te roepen, zoals een geestelijk leider (reis-ul-ulema) en een geestelijke raad (ulema meclisi), beide in Sarajevo gevestigd. De moslims identificeerden zich dan ook het meest met de door Kállay gepropageerde ‘Bosnjakse’ natie en de daarvoor bedachte symbolen, zoals een vlag en wapen. Gevolg was een eerste aanzet tot de ontwikkeling van een moslim-natiebesef, in plaats van het ontstaan van een inter-etnisch Bosnisch bewustzijn. Het beleid van Kállay faalde jammerlijk en uiteindelijk zou een uiting van Servisch nationalisme zelfs het einde van de dubbelmonarchie inluiden.

In de korte periode dat Oostenrijk-Hongarije de scepter in Bosnië-Herzegovina zwaaide, heeft het land een ongekende modernisering doorgemaakt. Er werd een begin gemaakt met de industrialisering van het gebied, spoorlijnen werden aangelegd, ziekenhuizen en theaters gebouwd en universiteiten opgericht. De sporen van de Habsburgse periode zijn nog altijd te zien in de architectuur in steden en te proeven in de Bosnische keuken.

In 1908 annexeerde Oostenrijk-Hongarije Bosnië-Herzegovina. Hoewel dit slechts een formele stap was – in de praktijk hadden ze immers al de macht – zette dit kwaad bloed in Servië en Rusland. Zij zagen hun plannen voor een grote pan-Slavische eenheidsstaat op de Balkan gedwarsboomd. De overwinningen van Servië in de Balkanoorlogen van 1912 en 1913 maakten de roep om aansluiting van Bosnië bij Servië steeds luider. Fanatiek nationalistische Bosnische Serven verenigden zich in organisaties, zoals Narodna odbrana (Nationale Verdediging), Crna ruka (De Zwarte Hand) en Mlada Bosna (Jong Bosnië).

Uitgerekend op 28 juni 1914 – een belangrijke datum voor Servische nationalisten, omdat op die dag in 1389 de slag op het Merelveld in Kosovo tegen de Turken verloren werd – bezocht de Oostenrijkse troonopvolger aartshertog Franz Ferdinand Sarajevo. Waarschuwingen dat dit door de Serven als een ongehoorde provocatie zou worden opgevat, had hij in de wind geslagen. Langs de route die de limousine van de aartshertog en zijn vrouw Sophie, de hertogin van Hohenberg, zou volgen stonden zes leden van Mlada Bosna opgesteld met bommen of pistolen. Vijf van hen durfden niet in actie te komen of kregen niet de gelegenheid, één – Nedeljko Cabrinovic – gooide een bom die op de achterkant van de auto van Franz Ferdinand afketste en de officieren in de auto daarachter verwondde. In de chaos die volgde nam een van de schutters, Gavrilo Princip, een nieuwe positie in. Stomtoevallig besloot de chauffeur van het prinselijk paar precies op die plek de limousine te keren om naar het ziekenhuis, waar de officieren heen gebracht werden, te rijden. Princip schoot enkele malen en doodde Franz Ferdinand en Sophie. Na een maand van vergeefs diplomatiek overleg verklaarde Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië – het begin van de Eerste Wereldoorlog.

Familiereizen

Familiereis Balkan

Dit is een afwisselende reis door drie verschillende landen; Kroatië, Montenegro en Bosnië en Herzegovina. Verbaas je over de mogelijkheden van de...

v.a. 1649.00 p.p.

Rondreizen

Groepsrondreis Balkan

Dit is een afwisselende reis door 4 verschillende landen; Servië, Bosnië-Herzegovina, Montenegro en Kroatië. Deze landen maakten deel uit van het voormalig...

v.a. 1449.00 p.p.

10 prachtige bestemmingen in Bosnië en Herzegovina