Staatsvorm

Nieuw-Zeeland is een zelfstandig land met een eigen parlementair systeem. Het land erkent de Britse vorstin Elizabeth II als koningin. Zij neemt echter geen deel aan de Nieuw-Zeelandse politiek. Het Nieuw-Zeelandse politieke systeem is als volgt opgebouwd:

a) de koningin, die vertegenwoordigd wordt door de gouverneur-generaal

b) het huis van afgevaardigden (parlement)

c) de uitvoerende machtsinstanties (ministers, departementen)

d) de rechterlijke machtsinstanties (gerechtshoven)

De gouverneur-generaal wordt voor een periode van vijf jaar benoemd. Alles wat hij of zij doet is op advies van de ministers van het zittende kabinet. Het parlement bestaat uit één kamer: het huis van afgevaardigden. Iedere drie jaar kiezen alle inwoners van Nieuw-Zeeland boven de 18 jaar (een staatsburgerschap is niet vereist) de leden van het parlement. Elk parlementslid representeert een bepaald kiesdistrict. De regering bestaat uit leden van de winnende partij(en). Sinds 1995 is het kiesstelsel zodanig gewijzigd dat ook de vorming van een meerderheidscoalitie tot de mogelijkheden behoort. Het was voorheen altijd zo dat de winnende partij automatisch de regering vormde.

De partijleider van de grootste partij wordt minister-president en is verantwoordelijk voor het werk van alle ministers. De regering bepaalt de overheidspolitiek. Ministers staan aan het hoofd van een departement, zoals bijvoorbeeld justitie, onderwijs of binnenlandse zaken. De oppositie wordt gevormd door de partijen, die de verkiezingen hebben verloren. De leider van de grootste oppositiepartij wordt oppositieleider. De oppositie heeft als taak het werk van de regering te controleren en te bekritiseren.