Servië

Swipe

Maatschappij

Politiek

Het huidige Servië is een parlementaire democratie. Sinds de val van Miloševic is de politiek zeer verdeeld. De grootste partijen vanaf 2000 waren respectievelijk pro- en anti-westers. Dit leverde een nogal schizofrene politieke situatie op. Aan de ene kant stond de pro-westerse DS (Democraten) en aan de andere kant de anti-westerse en pro-russische SRS (Radicalen). Een tussenweg leek nauwelijks mogelijk, hoewel daar in de laatste jaren ver-andering in lijkt te zijn gekomen.

Zeker in de eerste jaren na de val van Miloševic was de SRS de populairste partij. Niettemin heeft een cordon sanitaire deze partij altijd buiten de regering weten te houden. De leider van de Radicale Partij, Vojislav Šešelj, zit al sinds 2003 in een Scheveningse cel te wachten op zijn proces. Hij is onder meer aangeklaagd vanwege oorlogshitserij en oorlogsmisdaden.

In de Servische politiek is Šešelj een geval apart. Ooit was hij de jongste student van de universiteit van Sarajevo en volgens ingewijden is hij een briljant denker. In het openbaar handelt hij niet naar dat veelal door anderen gekoesterde imago. Als rasechte populist en volksmenner gebruikt hij straattaal van de ruwste soort en grove beledigingen om zijn politieke vijanden te blameren. Vandaar dat zijn partij nooit meer in de regering terecht is gekomen na de val van Miloševic. De SRS is de partij zoals veel tegenstanders Servië zien: tegen lidmaatschap bij de EU, tegen samenwerking met het Joegoslavië-tribunaal, tegen de onafhankelijkheid van Kosovo, tegen samenwerking met buurlanden en voor een sterke band met Poetin’s Rusland.

In 2008 splitste de SRS in twee helften, nadat de plaatsvervangende leider Tomislav Nikolic de bemoeienissen van Šešelj vanuit zijn Scheveningse cel zat was. Een keuze voor toetreding bij de EU werd door de voormalige SRS-leider continu tegengehouden, terwijl steeds meer ultranationalisten er positiever tegenover stonden. Een geruchtmakende ruzie tussen Nikolic en Šešelj leidde ertoe dat de eerste de laatste de rug toekeerde en zijn eigen partij begon. Deze Servische Progressieve Parij (SNS), is – in tegenstelling tot wat de naam zegt – een Servische conservatieve partij die een pro-Russische koers propageert, met als aantekening dat die óók pro-Europees is.

Veel radicalen stapten na 2008 over van Šešelj’s SRS naar Nikolic SNS. Hiermee is de Radicale partij, ooit de grote schrik van zowel de Europese Unie als de progressieve stedelingen in Servië, gemarginaliseerd.

De “andere helft” van de Servische bevolking koos voor de pro-westerse benadering in de vorm van de DS (Demokratska Stranka). Dit is de partij van Zoran Ðindic, die in 2003 werd vermoord door mensen uit de georganiseerde misdaad die samenwerkten met oorlogsveteranen. De huidige president, Boris Tadic is de leider van de DS.

In 2008 werd Tadic herkozen voor een tweede termijn en bij het ter perse gaan van deze gids zag het ernaar uit dat hij ook als winnaar uit de bus zal komen bij de presidentsverkiezingen in 2012. Tadic is een gematigde en pragmatische democraat met een positieve houding ten opzichte van Europa, modernisering en economische liberalisering. Hij heeft in de afgelopen jaren grote stappen gezet in de verbetering van de relaties met buurlanden Kroatië en Bosnië.

Sinds 2008 regeert een coalitie van de DS met – hoe merkwaardig – de oude partij van Miloševic, de Socialisten (SPS). Deze coalitie van socialisten en democraten zal na de parlementsverkiezingen in mei 2012 worden voortgezet, maar als gevolg van de verkiezingsuitslag zal de machtsverhouding meer naar de kant van de socialisten uitvallen. De huidige premier Mirko Cvetkovic, die in 2008 werd aangesteld en niet gebonden is aan een partij, zal vermoedelijk worden vervangen door een socialist.

Servië wordt vrij centralistisch bestuurd. Een uitzondering is Vojvodina, de officieel autonome provincie in het Noorden waar naast Serviërs veel Hongaren, Slowaken, Roemenen, Kroaten en andere minderheden wonen. Deze provincie heeft meer eigen zeggenschap en een eigen parlement. Sommige partijen in het parlement van Vojvodina zijn voor afscheiding van Servië, maar zij hebben niet genoeg aanhang om echt serieus genomen te worden.

10 prachtige bestemmingen in Servië