Servië

Swipe

Stripverhalen

Een heel specifieke Servische cultuuruiting is het beeldverhaal. Omdat Joegoslavië in de Koude Oorlog de Derde Weg koos tussen het Oostblok en het Westen, waren Amerikaanse strips of animaties niet verboden. Disney vond gewoon zijn weg in Joegoslavië, net als Batman en andere in de ogen van communisten “verderfelijke” superhelden. Niettemin reageerden de autoriteiten met een meer opvoedende communistische strip. De twee figuurtjes Slavko en Mirko, jonge Tito-pionieren, zijn hiervan de bekendste voorbeelden.

Tijdens de burgeroorlog in de jaren negentig gingen strips een heel eigen anti-politieke rol spelen. In de underground van Belgrado, Zagreb en Ljubljana kwamen tekenaars samen om met minimale middelen zwart-wit strips te maken. Hiervoor gebruikten zij soms oude kalenders of gruizig papier dat ze uit de oud-papierbakken haalden. Uit zogenaamde comic-jams, een soort jamsessies voor tekenaars, kwamen punky strips tevoorschijn die met kopieermachines werden vermenigvuldigd en verstuurd naar de andere steden. Die kopieerden de strips aldaar verder en verdeelden de zogenaamde fanzines in hun eigen steden. Het Sloveense tijdschrift Stripburger pikte dit al vroeg op en publiceerde de underground strips in het Westen.

In Servië speelde hierbij de stad Panwevo een belangrijke rol. De daar woonachtige Saša Rakezic besloot om zijn ervaringen en observaties in het door oorlog geteisterde Joegoslavië in strips om te zetten. Dit deed hij onder het pseudoniem Aleksandar Zograf. Snel kwam hij in contact met figuren als de Amerikaanse comics-cultheld Robert Crumb, die zich ontfermden over zijn werk en Amerikaanse uitgevers zochten en vonden. Terwijl Zograf in de internationele pers werd geprezen om zijn originele strips, creeërde hij in zijn eigen stadje Panwevo een geheel eigen scene met striptekenaars die tot op heden nog bestaat. In het epicentrum Galerija Elektrika worden nog regelmatig internationale stripprojecten gehouden. Het werk van Zograf is niet vertaald in het Nederlands, maar wel in het Engels, Duits, Frans, Italiaans, Hongaars en Spaans. 

10 prachtige bestemmingen in Servië