Als logistieke schakel tussen Baskenland en Catalonië, is ook de transport- en overslag sector sterk ontwikkeld. De stad is prachtig gelegen op een kruispunt van waterwegen waarop naast de Ebro ook de Río Callego en Río Huerva uitkomen en telt bijna 675 duizend inwoners.

Zaragoza maakte eerder een bloeiperiode door in de 15e eeuw toen het hoofdstad was van het koninkrijk Aragón. De stad had in die tijd binnen zijn stadsmuren een eigen universiteit en een van Spanjes eerste drukkerijen. Maar het huwelijk van Ferdinand en Isabella gooide roet in het eten. Aragón werd opgeslokt door het machtige Castilië en de stad raakte in verval.

Het verzet van Zaragoza tegen de Fransen leidde in 1809 tot bloedige wraakacties van de troepen van Napoleon. De bevolking van de stad werd daarbij bijna gehalveerd.

Iets dergelijks herhaalde zich tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-39): de door nazi-Duitsland, Italië en Portugal gesteunde nationalisten namen wraak voor de spreekwoordelijke onverzettelijkheid waarmee de republikeinse Aragónesen hun stad verdedigden. Dat kostte naar schatting vele tienduizenden mensen het leven.

Het oude stadscentrum, de Ciudad Vieja, ligt ingeklemd tussen de zuidelijke oever van de Ebro en de brede Calle del Coso. Op verscheidene plaatsen in de binnenstad duiken restanten op van Romeinse poorten en verdedigingswerken die herinneren aan de stichter van de stad, keizer Augustus. De majestueuze basiliek van Zaragoza staart met haar vele torens en kapellen wat weemoedig voor zich uit, terwijl de stad waarvan ze vader en moeder tegelijk is, in hoog tempo moderniseert.

Het centrum is in het verleden ruim opgezet - de intieme sfeer die veel Spaanse steden zo aantrekkelijk maakt ontbreekt in Zaragoza. Daar staan echter brede avenues en mooie winkelstraten tegenover waar de laatste Franse en Italiaanse mode is te vinden en waarlangs pretentieuze bank- en kantoorgebouwen de vooruitgang symboliseren van de afgelopen decennia.

Een vooruitgang die de laatste jaren door de economische crisis tot stilstand is gekomen; op veel plaatsen in de stad hebben ondernemers en winkeliers een stap terug moeten doen. Bij veel winkels zijn de rolluiken definitief neergelaten en op het industrieterrein staan lege en halfafgebouwde fabriekshallen.

In het Ebrodal heerst een continentaal klimaat; het kan ‘s zomers in Zaragoza dan ook erg warm zijn met een hoge relatieve vochtigheid.

Bezienswaardigheden

Op de rechteroever van de Río Ebro staat aan de uitgestrekte maar altijd gezellige Plaza del Pilar de immense Basiliek van de Heilige Maria van de Pilaar (Basilica de Nuestra Señora del Pilar). De kerk is opgedragen aan de Heilige Maagd, de patrones van Spanje. Volgens de legende verscheen zij gezeten op een pilaar in een visioen aan de apostel Jacobus. Zij gaf hem opdracht op de plaats van haar verschijning een kapel te bouwen.

Francisco Herrera begon met de bouw van de kerk in 1681. Afgezien van een bijzonder mooie, speciaal aan Maria opgedragen kapel met een van de oudste schrijnen in de christelijke wereld, zijn in de basiliek ook schitterende fresco's van onder andere Goya, Bayeu en Velásquez te zien.

Aan hetzelfde plein waaraan de basiliek staat, staat ook de kathedraal van Zaragoza (Catedral de la Seo). Oorspronkelijk heeft op deze plaats waarschijnlijk de eerste moskee van Spanje gestaan. De Moorse historie is terug te vinden in de noordoostelijke buitenmuur van de kathedraal, de Muro Mudejar. Aan het gebouw is vanaf 1189 met onderbrekingen bijna 500 jaar gewerkt - de toren kwam pas in 1685 gereed. In het kerkelijk museum zijn Vlaamse en Franse wandtapijten te zien.

Tussen basiliek en kathedraal staat het voormalige beursgebouw, opgetrokken in een strakke renaissancestijl. Het interieur heeft een fraai kruisboogplafond dat steunt op tientallen zuilen die voorzien zijn van engeltjes en wapenschilden; ze herinneren aan het rijke verleden van de stad.

Indrukwekkend is het van oorsprong Moorse kasteel (Castillo de Aljafería). In de Middeleeuwen is het omgebouwd tot paleis voor het hof van Aragón. Door de restauratie komen de ingelegde plafonds die van groot vakmanschap getuigen volledig tot hun recht.

Evenementen

Het belangrijkste folkloristische feest van Zaragoza wordt gehouden op 12 oktober ter ere van de patroonheilige Nuestra Señora del Pilar. Omdat dit feest buiten de zomerdrukte valt, is de sfeer oorspronkelijk. Het feest valt samen met de Spaanse nationale feestdag 'La Hispanidad' ofwel Columbusdag.