Tirol en Vorarlberg

Swipe

De geschiedenis van Vorarlberg

Historisch gezien zou Vorarlberg ook tot Zwitserland kunnen behoren, het waren de Zwitsers (uit Wallis, de naam is terug te vinden in ‘Walsertal’) die in de 13e en 14e eeuw Vorarlberg gingen bevolken en tot bloei brachten. Je komt er dan ook veel Zwitserse invloeden tegen en bij de vaststelling van de grenzen van Oostenrijk in 1919 zou het volgens veel inwoners prettiger zijn geweest om tot Zwitserland te behoren. Het Arlbergmassief maakte dat Vorarlberg toch in een behoorlijk geïsoleerde positie kwam te verkeren (net zoals de inwoners van het Kleinwalsertal overigens, dat werd een Duitse enclave).

De historie van Vorarlberg gaat terug tot ongeveer 1700 v.Chr. toen de Illyriërs delen van het gebied gingen bewonen. Ze kregen in het noorden gezelschap van de Kelten in de 4e eeuw voor het begin van onze jaartelling. De Romeinen bezetten in 15 v.Chr. de boorden van de Bodensee, en werden daar in 259 verdreven door de uit Duitsland afkomstige Alamannen die op hun beurt, in de 5e eeuw, werden onderworpen door de Reto-Romanen uit Zwitserland.

In de 10e eeuw begonnen zich de contouren van het huidige Vorarlberg af te tekenen. De graven van Bregenz heersten over het gebied vanaf de 11e eeuw. Hun opvolgers noemden zich de graven van Montfort en zij kozen Feldkirch als residentie. Uit die tijd dateert de burcht Schattenburg, omstreeks 1200 gebouwd in opdracht van Graaf Hugo I van Montfort. Zij waren het ook die in de 13e en 14e eeuw meer Zwitsers naar Vorarlberg haalden om grotere gebieden geschikt te maken voor landbouw en veeteelt. In die tijd kwam de naam ook tot ontwikkeling: Vor dem Arlberg, waar de Habsburgers rond 1360 de heerschappij over veroverden. Vorarlberg viel in die tijd uiteen in tal van kleine staatjes en het duurde tot de Napoleontische tijd voordat de provincie weer min of meer bij elkaar kwam. In de tussentijd waren Zweden en Beieren de overheersers, maar in 1860 werd Vorarlberg als land geboren met een eigen grondwet en een eigen landdag (regering).

Op 12 maart 1938 werd Vorarlberg, net zo als de rest van Oostenrijk, door Duitsland geannexeerd, een gebeurtenis die beter bekend geworden is als 'Anschluss', een door Duitsland afgedwongen aansluiting en Duitsland ging bepalen wat er moest gebeuren. Het was ook in die tijd dat Tirol en Vorarlberg, gedwongen door de Duitsers, één geheel gingen vormen. Dat gebeurde al kort na de aansluiting, in april 1938. Hoewel Vorarlberg betrekkelijk weinig gemerkt heeft van oorlogshandelingen, de Joodse gemeenschap onderging hetzelfde lot als hun broeders en zusters in de rest van het Duitse rijk. Er waren weliswaar niet zoveel joden in Vorarlberg, in de omgeving van Hohenems bestond sinds de 18e eeuw een bloeiende Joodse gemeenschap. Iedereen met Joods bloed in de aderen werd afgevoerd naar concentratie- en vernietigingskampen. Ook werden mensen om politieke redenen omgebracht. In Oostenrijk bestond ook de dienstplicht voor het Duitse leger en veel soldaten sneuvelden aan het front. Burgers werden gefusilleerd tijdens de bevrijding. Iedereen die te vroeg uiting gaf aan enige vorm van vreugde vanwege de komst van de Fransen werd door de SS omgebracht.

De 'bevrijding' betekende overigens niet dat aan de bezetting een einde kwam. Zowel Vorarlberg als Tirol (met uitzondering van Oost-Tirol) werd in 1945 door de Fransen overgenomen. Pas 10 jaar later, in 1955, werden Tirol en Vorarlberg weer met Oostenrijk verenigd.

Dat Vorarlberg liever tot Zwitserland had behoord werd in 1964 nog eens extra aangetoond bij de doop van een schip op de Bodensee. Bewoners van de gemeente Fussach gingen de straat op om te protesteren tegen de naam 'Karl Renner', een niet helemaal onbesproken voormalige Oostenrijkse president. Het schip zou oorspronkelijk de naam 'Vorarlberg' krijgen. Tijdens de doopplechtigheid werden genodigden bekogeld met tomaten en eieren, de plechtigheid werd afgelast. Om de Oostenrijkse regering niet in verlegenheid te brengen bedacht het stadsbestuur van Bregenz dat het gewoonte was geworden om na het beëindigen van de Oostenrijks-Hongaarse samenwerking geen schepen meer naar personen te vernoemen. Zo kwam het dat, tot ieders tevredenheid, op 30 juli 1965 het schip alsnog de naam 'Vorarlberg' kreeg. De volksopstand, waaraan uiteindelijk door 10.000 mensen was deelgenomen ging de geschiedenis in als de 'Fussach affaire'. In de jaren 1999 en 2005 teisterden overstromingen delen van Vorarlberg die veel schade veroorzaakten.

10 prachtige bestemmingen in Tirol en Vorarlberg