Brazilië

Swipe

Recente geschiedenis

Vargas Getúlio Dornelas Vargas is ongetwijfeld de meest markante figuur in de politieke geschiedenis van Brazilië in de 20e eeuw. Van 1930 tot 1954 drukte hij een stevig stempel op de Braziliaanse politiek en de wijze waarop hij dat deed is goed voor enkele filmscenario’s. In 1930 verloor de Alianca Liberal met als kandidaat de gouverneur van Rio Grande do Sul de verkiezingen en dat betekende op 3 oktober 1930 een revolutie, gesteund door een groot deel van het leger.

Een maand later kreeg Vargas als leider van een voorlopige regering de macht in handen. Dit ‘voorlopig’ zou in eerste instantie 15 jaar zijn. Vargas was een politiek dier en regeerde in feite als een dictator. In Braziliaanse stijl speelde hij iedereen en alles tegen elkaar uit en zette hij de ontwikkelingen naar zijn eigen hand. Hij ontbond politieke partijen en kamers van afgevaardigden, stuurde volksvertegenwoordigers naar huis en benoemde gouverneurs die hij blindelings kon vertrouwen.

Maar daar tegenover hervormde hij het onderwijs in democratische zin en liet hij sociale wetten opstellen. Deze sociale wetgeving was anno 1940 de meest genuanceerde en modernste van de gehele wereld (waarin zaken geregeld werden als minimumloon, maximaal aantal arbeidsuren per werkweek, gelijk loon voor vrouwen en mannen, verbod op kinderarbeid en op ontslag na een dienstverband van 10 jaar). Hierbij moet wel aangetekend worden dat het nogal eens schortte aan een goede uitvoering in de praktijk.

De centrale overheid richtte ook vakbonden op naar Italiaans (d.i. fascistisch) model. Ook de leiders van deze vakbonden werden door de overheid benoemd. Maar deze ‘pelegos’ waren stromannen, verpolitiekte ambtenaren, en geen arbeidersvoormannen die aanstuurden op emancipatie van de arbeiders.

Deze regeerperiode en dit arbeidsstatuut is in Brazilië tot een begrip geworden en wordt getulisme genoemd (naar de voornaam van Vargas). Vanwege deze arbeidswetgeving, die thans nog altijd van kracht is in Brazilië, werd Vargas voor menige Braziliaan zoiets als een mythe. Anderzijds was er een hevige kritiek op zijn centralistische bestuursvorm met in het kielzog een geweldige bureaucratie want hij stond toe dat ambtenaren voor zichzelf zorgden bij het uitoefenen van hun ambt.

Desondanks was Vargas ook van grote betekenis voor de economische ontwikkeling van Brazilië. Hij was de initiatiefnemer bij het oprichten van de staalindustrie Volta Redonda, de oliemaatschappij Petrobras en de Nationale Ontwikkelingsbank. In de Tweede Wereldoorlog koos Brazilië, net als in de Eerste Wereldoorlog de zijde van de geallieerden, maar dat gebeurde niet spontaan. Vooral in het zuiden waren er belangrijke stromingen die pro Duitsland, Italië en Japan waren. Maar de Amerikaanse invloed en de handelsbelangen met Europa en Amerika gaven in dit geval de doorslag. De overwinning van de geallieerden betekende de val van Vargas. De dictator had even geen goed imago na de val van Hitler en Mussolini.

10 prachtige bestemmingen in Brazilië